Πώς εξουδετερώνονται τα τεκμήρια φορολόγησης

 Πώς εξουδετερώνονται τα τεκμήρια φορολόγησης

Τα τεκμήρια διαβίωσης αποτελούν έναν εναλλακτικό τρόπο προσδιορισμού του ελάχιστου εισοδήματος που θεωρεί η Εφορία ότι απαιτείται για τη διαβίωση ενός φορολογούμενου, με βάση στοιχεία όπως η κατοικία, τα αυτοκίνητα, οι δαπάνες διαβίωσης κ.ά. Όταν τα δηλωθέντα εισοδήματα είναι χαμηλότερα από τα τεκμήρια, ο φόρος υπολογίζεται βάσει των τεκμηρίων. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι εξουδετέρωσης ή περιορισμού της επίδρασης των τεκμηρίων.

Τρόποι εξουδετέρωσης τεκμηρίων

1. Αξιοποίηση αποδεδειγμένων πηγών χρηματοδότησης (ανάλωση κεφαλαίου)

Ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί κεφάλαια από αποταμιεύσεις προηγούμενων ετών, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, δάνεια ή δωρεές που τεκμηριώνονται με επίσημα παραστατικά. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών.

2. Δωρεές και γονικές παροχές ως μέσο κάλυψης τεκμηρίων

Ένας σημαντικός τρόπος κάλυψης της διαφοράς που προκύπτει από τα τεκμήρια είναι οι δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών από γονείς προς τέκνα (ή και το αντίστροφο). Οι δωρεές αυτές, εφόσον γίνουν σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου, αναγνωρίζονται από τη φορολογική διοίκηση ως πραγματική πηγή χρηματοδότησης.

• Οι δωρεές χρηματικών ποσών γίνονται υποχρεωτικά μέσω τραπεζικού συστήματος (τραπεζική μεταφορά, έμβασμα, επιταγή).

• Απαιτείται δήλωση δωρεάς ή γονικής παροχής στη ΔΟΥ και καταβολή φόρου δωρεάς (ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μηδενικός ή πολύ μικρός λόγω αφορολόγητου ορίου).

• Το ποσό που έχει δωρηθεί δηλώνεται στο Ε1 του αποδέκτη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάλυψη τεκμηρίων διαβίωσης.

• Ισχύει και η αντίστροφη ροή: το τέκνο μπορεί να δωρίσει ποσά στους γονείς, αρκεί να υπάρχει φορολογική τεκμηρίωση της πηγής των χρημάτων.

3. Εισοδήματα που δεν υπάγονται σε τεκμήρια

Εισοδήματα από επιδοτήσεις, αποζημιώσεις, κληρονομιές, αποταμιεύσεις από φορολογημένα εισοδήματα ή αφορολόγητες αποδοχές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν τη διαφορά.

4. Ειδικές κατηγορίες απαλλαγής

Ορισμένες κατηγορίες φορολογουμένων εξαιρούνται από την εφαρμογή τεκμηρίων, όπως:

• Μακροχρόνια άνεργοι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ.

• Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.

• Στρατευμένοι, φοιτητές που σπουδάζουν σε άλλη πόλη κ.ά.

5. Αποδείξεις για μείωση τεκμηρίων

Εφόσον αποδειχθεί ότι το περιουσιακό στοιχείο δεν χρησιμοποιείται (π.χ. ακινησία αυτοκινήτου με κατάθεση πινακίδων) ή έχει περιορισμένη χρήση, είναι δυνατόν να μειωθεί ή να μηδενιστεί το σχετικό τεκμήριο.

6. Επικαλούμενη οικονομική αδυναμία (εξαιρετικές περιπτώσεις)

Αν υπάρχει σοβαρός λόγος (π.χ. σοβαρή ασθένεια, απώλεια εργασίας) και τεκμηριώνεται επαρκώς, η φορολογική διοίκηση μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο απαλλαγής ή περιορισμού της τεκμαρτής φορολόγησης.

Συμπέρασμα

Η εξουδετέρωση των τεκμηρίων φορολόγησης απαιτεί σωστή προετοιμασία και συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων. Ο φορολογούμενος οφείλει να γνωρίζει τα δικαιώματά του και να αξιοποιεί τις δυνατότητες που του δίνει η νομοθεσία, προκειμένου να αποφύγει άδικη φορολόγηση.